Metoda Attention Autism (Trening Uwagi) wg Giny Davies

(Artykuł został opublikowany w Biuletynie nr 2 Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Sanoku. Zdjęcia pochodzą z Treningu Uwagi prowadzonego w SOSW w Sanoku)

Wielu z nas, terapeutów, nauczycieli szuka nowych rozwiązań, szuka odpowiedzi na pytania i stara się rozwiązać problemy swoich podopiecznych. Lubimy próbować nowych aktywności, nowych zabaw, które nasze dzieci mogą pokochać.

Wszystkie te kryteria spełnia Metoda Attention Autism (Trening Uwagi) wg Giny Davies, którą z ogromnym powodzeniem wykorzystujemy w pracy z naszymi podopiecznymi już od pięciu lat. Z uwagi na wielką wartość terapeutyczną oraz niewątpliwie atrakcyjność formy za którą przepadają nasze dzieciaki,  wdrożyliśmy ją na stałe do repertuaru zajęć terapeutycznych.  

Metoda Attention Autism (Trening Uwagi) skupia się głównie na pracy nad koncentracją uwagi w grupie, nie dlatego, że jest to łatwiejsze, czy tańsze wyjście, ale dlatego, że jest to najlepsza i najdogodniejsza sytuacja uczenia naszych podopiecznych relacji z drugim człowiekiem – komunikacji, czekania na swoją kolej, współdziałania. W końcu w codziennym życiu bez przerwy muszą radzić sobie w sytuacjach grupowych – sklep, park, przedszkole, szkoła itp.

Trening Uwagi jest jednym z wielu kroków do osiągnięcia przez nasze dzieci pożądanych zachowań. Program składa się z czterech poziomów. Całość poprzedzona jest planem zaprezentowanym dzieciom w formie graficznej (np. na tabliczce suchościeralnej). Najważniejsze to pamiętać, że dziecko jest w stanie skupić się tylko na jednej rzeczy. W tym przypadku to musisz być TY i proponowana przez Ciebie aktywność!

Poziom 1 – uczymy dziecko jak skupiać uwagę. Do tego celu wykorzystujemy pudełko, które wypełnione jest atrakcyjnymi, małymi zabawkami (np. świecący bączek, nakręcany robaczek, skacząca szczęka,  strzelająca rakieta, kolorowe taśmy itp.) przyniesione i prezentowane z entuzjazmem i zapałem, tak aby przyciągnęło uwagę dziecka. Całość poprzedzona piosenką

Mam coś w pudełku, w pudełku, w pudełku.

Mam coś w pudełku, ciekawe co tam jest?

Poziom 2 – uczymy dziecko jak koncentrować się dłużej. Proponujemy aktywność, w której kolejne kroki prowadzą na końcu do bardzo atrakcyjnego doświadczenia, przeprowadzonego przez dorosłego zgodnie z programem (np. wybuchowy wulkan, niepękające bańki mydlane, kolorowa tęcza itp.)

Poziom 3 – uczymy dziecko jak przenosić uwagę poprzez udział w naprzemiennych zabawach interakcyjnych. To musi być zabawa bardzo wciągającą, zademonstrowana przez dorosłego, aby dziecko wiedziało co ma robić. Zabawa ma rozwijać uwagę, a my mamy sprawić, by zawsze każdemu dziecku udało się osiągnąć sukces. Dzieci biorą udział w zabawie w kolejności wyznaczonej przez dorosłego (np. naleśnik – zawijanie dziecka w koc i samodzielne odwijanie, dyrygent – naśladowanie prezentowanych czynności, zabawa kogo brakuje itp.)

Poziom 4 – uczymy przenoszenia uwagi – na zmianę skupiania jej na własnej aktywności i współdzielenia z innymi. Zadanie demonstrujemy dla całej grupy, a następnie każde dziecko dostaje taki sam, swój indywidualny zestaw, na którym wykonuje zadanie  (np. układanie 5 różnokolorowych  klocków wg prezentowanego schematu)

Trening Uwagi to zajęcia, które mają głównie na celu: przygotowanie dzieci do nauki w grupie; dzielenie wspólnego pola uwagi; jak również  niwelowanie trudności w inicjowaniu i podtrzymywaniu relacji z drugą osobą. Ustrukturalizowanie zajęć, podział na etapy, zapewnia poczucie bezpieczeństwa uczestnikom treningu poprzez jego przewidywalność. Dodatkowo obniża lęk, ułatwia dziecku włączenie się w aktywność. Taka konstrukcja zajęć sprzyja procesowi uczenia się. Dzieci rozpoznają symbol przedstawiający tę formę zajęć, rozumieją jego schemat (korzystają z wizualizacji), prawidłowo nazywają proponowane aktywności.

W trakcie Treningu Uwagi dzieci  uczą się również przestrzegać reguły i zasady obowiązujące w grupie, rozwijają umiejętność naśladownictwa, wypracowują gotowość do  współpracy . Zajęcia prowadzone przez naszych terapeutów sprzyjają pobudzeniu ciekawości poznawczej, zwiększają motywacje do działania wśród dzieci, rozwijają funkcje poznawcze. Następuje wzrost kompetencji komunikacyjnych (nauka przekazywania swoich odczuć, pragnień, lęków w relacjach społecznych), niwelowanie zachowań trudnych i zakłócających pracę w grupie.  Należy bowiem pamiętać, że uwaga jest pierwszym etapem rozwoju komunikacji. Musi być wspólne pole uwagi, żeby mówić o rozwijaniu u dziecka komunikacji. Komunikowanie zaś, to klucz do prawidłowego funkcjonowania społecznego oraz korzystania z edukacji w przyszłości.

 Największą wartością Treningu  Uwagi jest przede wszystkim świetna zabawa. Wpływa nie tylko na wypracowanie gotowości do uczenia się u naszych uczniów, ale także  pobudza kreatywność wśród prowadzących zajęcia. W trakcie zajęć nauczyciel stwarza warunki, aby jego uczniowie potrafili uczyć się, myśleć, poszukiwać, doskonalić, komunikować się, działać i współpracować. Proponowane aktywności muszą być motywujące, stać się wspólnym doświadczeniem, muszą być warte tego by o nich mówić. Przede wszystkim terapeuci starają się angażować w aktywność- zabawę, żeby dziecko już na początku otrzymało od nich komunikat „będzie fajnie, ciekawie – chodź zobacz, usiądź, popatrz”.

Aktywności, które pociągają za sobą śmiech i zabawę są motywujące, lepiej zapamiętywane  stają się okazją do budowania wspólnego pola uwagi.  I takie są właśnie  zajęcia Treningu Uwagi, bowiem sami  uczniowie nie mogą się doczekać, co jeszcze przygotował Pan/Pani „Pudełko”? Czym ich jeszcze zaskoczy, rozbawi, a czego nauczy?

Karolina Pawłowicz

Agnieszka Sośnicka

Grzegorz Dudziński